اسرار نیمه تاریک ماه
تاریخ انتشار: ۴ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۶۵۰۳۳
وقتی در یک شب مهتابی به آسمان خیره می‌شویم، همان منظره‌ای از ماه را می‌بینیم که پیشینیان‌مان می‌دیدند. در واقع ما ساکنان زمین همیشه تنها یک روی کره ماه را می‌بینیم و سمت دیگر ماه از نظرمان پنهان است. تا پیش از سال ۱۹۵۹ که فضاپیمای لونا۳ متعلق به اتحاد جماهیر شوروی دور ماه گشت و تصاویری به زمین ارسال کرد، هیچ کسی آن سوی ماه را ندیده بود و مرموز بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چرا همیشه یک طرف ماه به سمت زمین است؟
دلیل اینکه همواره یک سوی ماه به سمت زمین قرار دارد، پدیده‌ای فیزیکی به نام قفل کشندی است. زمین و تنها قمر آن یعنی ماه در همسایگی یکدیگر قرار دارند و از این رو نیرو‌های گرانشی قابل‌توجهی بر یکدیگر اعمال می‌کنند. این نیرو‌های کشندی چرخش هر دو جسم را کُند می‌کند. به گفته اخترشناسان، این نیرو‌ها چرخش ماه را در همان اوایل شکل‌گیری‌اش در هماهنگی با دوره مداری آن قفل کرده‌اند. دانشمندان معتقدند ماه زمانی که منظومه شمسی ۱۰۰ میلیون سال داشت، در اثر برخورد یک جسم به اندازه مریخ با زمین شکل گرفت. اکنون ماه در همان مدت زمانی که به دور زمین می‌گردد، یک دور هم به دور محور خودش می‌چرخد؛ یعنی حدود ۲۸ روز. از این رو، ما همیشه یک چهره ثابت از ماه را مشاهده می‌کنیم.
سمت دور یا تاریک ماه؟
دانشمندان تاکنون سمت نزدیک ماه را به‌خوبی مشاهده و بررسی کرده‌اند. فضانوردان نیز تاکنون در سمت نزدیک ماه فرود آمدهاند تا بتوانند از آن جا با ناسا و تجهیزات مستقر در زمین ارتباط برقرار کنند. تمام کاوشگر‌های ارسالی ماموریت‌های آپولو نیز با سمت نزدیک ماه سروکار داشته‌اند. اگرچه قسمت دور ماه از منظر ما قابل‌مشاهده نیست، درست نیست که آن را سمت تاریک ماه بنامیم. از این رو اصطلاح سمت تاریک ماه از نظر علمی درست نیست و در واقع، شب و روز در هر دو طرف ماه دقیقا مانند زمین است. امروز می‌دانیم که سمت موسوم به سمت تاریک ماه دارای سطحی ناهموار با تعدادی فرورفتگی است که در اثر برخورد شهاب پدید آمدهاند. چند ناحیه مسطح معروف به «دریا» هم دارد؛ از جمله حوضه آپولو که در حوضه وسیع قطب جنوب آیتکن (SPA) قرار دارد. این یک دهانه برخوردی عظیم با قطر حدود ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر و عمق ۱۳ کیلومتر است که نزدیک به یک‌چهارم دور ماه را پوشش می‌دهد. به گفته ستاره‌شناسان، هر دو طرف قمر زمین در یک ماه به طور مساوی در معرض روز و شب قرار دارند و یک روز قمری حدود دو هفته زمینی طول می‌کشد.
بیشتربخوانید
اگر ماه نباشد چه می شود؟نقشه کاملی از ماه
به گزارش «ایندیپندنت فارسی»، امروزه دانشمندان به کمک کاوشگر‌های مدرن توانسته‌اند نقشه کاملی از سطح ماه را به دست آورند. از نظر تاریخی، فرودگر «چانگ ئی ۴» و مریخ‌نورد «یوتو۲»، نخستین اجرامی هستند که در سمت پنهان ماه فرود آمدهاند. کاوشگر چینی چانگ‌ئی ۴ هم اکنون در حال کاوش در حوضه وسیع قطب جنوب آیتکن است و نخستین فضاپیمایی محسوب می‌شود که تاکنون در آن جا فرود آمده است. پژوهشگران امیدوارند به کمک چانگ‌ئی ۴ بتوانند به پرسش‌هایی درخصوص ویژگی‌های این دهانه پاسخ دهند.
سمتی بدون آلودگی رادیویی
سمت دور ماه از نظر امواج رادیویی هم پاک است و به امواج ارسالی ما از زمین آلوده نشده است. از این رو محققان می‌توانند سیگنال‌های ضعیفی از کیهان را در آن جا بررسی کنند؛ به بیان دیگر، سیگنال‌هایی که در نیمه نزدیک ماه قابل دریافت نیستند. شناسایی این امواج در زمین به دلیل فعالیت‌های انسانی از جمله امواج برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی و دیگر اشکال سیگنال‌های ارتباطی ناممکن است. امواج رادیویی با بسامد پایین روشی برای مشاهده گذشته کیهان در زمان تولد نخستین ستارگان و سیاهچاله‌هاست و از نحوه شکل‌گیری ساختار‌های گیتی، شناخت و درک بیشتری در اختیار دانشمندان قرار می‌دهد. دانشمندان اینک برای ماموریت‌های سرنشین‌دار آینده به ماه آماده می‌شوند و آنطور که می‌گویند، ماه را به عنوان یک ایستگاه بین راهی برای رسیدن به مریخ در نظر گرفته‌اند.
منبع: روزنامه خراسان
باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی خواندنیهامنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: کره ماه دانستنی ها اسرار فضا تاریک ماه نزدیک ماه دور ماه یک ماه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۶۵۰۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جهان احتمالا با ذراتی پر شده که سریع‌تر از نور حرکت می‌کنند
آیا ممکن است کیهان تحت غلبه‌ی ذراتی قرار داشته باشد که سریع‌تر از نور حرکت می‌کنند؟ دو فیزیکدان کشف کرده‌اند که این مدل از جهان به شکل شگفت‌انگیزی با مشاهدات سازگار است.
به گزارش زومیت، فیزیکدانها در پژوهشی جدید که هنوز داوری نشده است، نشان دادند که جهان ما تحت تسلط ذراتی فرضی به نام تاکیون‌ها قرار دارد که سریع‌تر از نور حرکت می‌کنند. بااین‌حال، تاکیون‌ها تقریبا به‌طور قطع وجود ندارند؛ زیرا حرکت سریع‌تر از نور هر آنچه را که درباره‌ی جریان علت و معلولی از گذشته تا آینده می‌دانیم، نقض می‌کند؛ اما این ذره‌های فرضی هنوز برای فیزیکدانها جذابیت دارند، زیرا احتمال کمی وجود دارد که حتی پذیرفته‌شده‌ترین تصورات ما مانند علیت اشتباه باشند.
به باور پژوهشگرها تاکیون‌ها می‌توانند هویت واقعی ماده تاریک باشند. ماده تاریک شکل اسرارآمیزی از ماده است که بیشترین بخش از جرم کهکشان‌های جهان را تشکیل می‌دهد و نسبت آن به ماده‌ی عادی ۵ به ۱ است.
ستاره‌شناس‌ها و فیزیکدانها در حال حاضر از ماهیت ماده تاریک چیزی نمی‌دانند، بنابراین باید تمام فرضیه‌های احتمالی را در نظر بگیرند؛ زیرا گاهی یک ایده‌ی بسیار دور از واقعیت می‌تواند صحیح باشد یا حتی اگر اشتباه باشد می‌تواند به درک بهتر مسیر کمک کند.
بر اساس محاسبات پژوهشگرها، جهان در حال انبساط مملو از تاکیون‌ها می‌تواند در ابتدا به کندشدن انبساط و سپس افزایش سرعت انبساط منجر شود. جهان ما در حال حاضر در مرحله‌ی افزایش سرعت انبساط قرار دارد که حاصل پدیده‌ای موسوم به انرژی تاریک است، بنابراین مدل کیهانی تاکیون می‌تواند انرژی و ماده تاریک را همزمان توضیح دهد.
فیزیکدانها برای آزمایش فرضیه‌‌شان مدل خود را روی رصدهای ابرنواخترهای نوع Ia اعمال کردند. این ابرنواخترها نوعی انفجار ستاره‌ای هستند که به کیهان‌شناسان امکان بررسی رابطه‌ی بین فاصله و سرعت انبساط جهان را می‌دهند. ستاره‌شناس‌ها از طریق این نوع ابرنواختر در اواخر دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی متوجه شدند سرعت انبساط جهان در حال افزایش است.
فیزیکدانها دریافتند که مدل کیهانی تاکیون به اندازه‌ی مدل کیهانی استاندارد ماده و انرژی تاریک در توضیح داده‌های ابرنواختر عملکرد خوبی دارد. این یافته با توجه به غیرمعمول بودن این فرضیه یک شگفتی به شمار می‌رود.
با این‌حال، این تازه ابتدای راه است. ما اکنون به مجموعه‌ای غنی از داده‌ها درباره‌ی جهان در مقیاس بزرگ، تابش پس‌زمینه کیهانی (پرتوهای باقی‌مانده از بیگ‌بنگ) و آرایش کهکشان‌ها در بزرگ‌ترین مقیاس‌ها دسترسی داریم. گام بعدی ادامه‌ی آزمایش فرضیه در برابر رصدهای بیشتر است.
البته با توجه به ماهیت غیرمحتمل تاکیون‌ها بعید است مدل کیهانی تاکیون بتواند آزمایش‌های تجربی سخت‌گیرانه را پشت سر بگذارد؛ اما ادامه‌ی مسیرهای جدید و حتی غیرعادی در کیهان‌شناسی حائز اهمیت است، چرا که ما هرگز نمی‌دانیم ممکن است در این راه به چه کشف شگفت‌انگیزی برسیم.
دانشمندان از ۵۰ سال پیش در جستجوی ماده تاریک بوده‌اند و ۲۵ سال است که تلاش می‌کنند به ماهیت انرژی تاریک پی ببرند. اما هیچ‌کدام از این تلاش‌ها نتیجه‌ی جامعی به دنبال نداشته است. راه‌حل این معماها ممکن است از مسیرهای غیرمنتظره به دست بیاید.
یافته‌های پژوهش ماه مارس در پایگاه پیش‌انتشار آرکایو منتشر شد.
کانال عصر ایران در تلگرام
افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان حداقل بگیر/کمترین حقوق آن ها ۱۰ میلیون تومان می شود